Taị sao căng thẳng làm đau dạ dày?

Hiện nay căng thẳng làm đau dạ dày đang ngày càng có xu hướng gia tăng, đặc biệt là ở người trẻ. Đau dạ dày không chỉ do thói quen ăn uống không khoa học, hút thuốc lá nhiều, bệnh lý nền,… mà căng thẳng, stress cũng là một trong những nguyên nhân gây đau dạ dày phổ biến mà ít người biết đến.

1. Đau dạ dày là gì?

Đau dạ dày là tình trạng niêm mạc dạ dày bị tổn thương do nhiều nguyên nhân khác nhau. Nó xảy ra khi có sự mất cân bằng giữa các yếu tố phá hủy niêm mạc (acid HCl, pepsin, acid mật, rượu,…) với các yếu tố bảo vệ niêm mạc (chất nhầy, Bicarbonate, Prostaglandin,…) mà tính trội thuộc về nhóm các yếu tố tấn công. Từ đó, bệnh gây ra các cơn đau âm ỉ, nóng rát tại vùng thượng vị. Cảm giác khó chịu này thông thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Nếu không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.

2. Cơ chế gây đau dạ dày do căng thẳng

Hệ thống tiêu hóa được điều khiển bởi hệ thống thần kinh ruột (dây thần kinh phế vị hay dây số X) – giao tiếp với hệ thống thần kinh trung ương. Khi chúng ta lo lắng, căng thẳng hay suy nghĩ nhiều sẽ kích thích hệ thần kinh trung ương, từ đó dẫn đến tình trạng giảm lưu lượng tưới máu đến các cơ quan tiêu hóa (trong đó có dạ dày), gây co mạch niêm mạc thực quản làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày, dịch vị dạ dày sẽ tăng tiết acid HCl và làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột nên gây ra cảm giác khó chịu ở vùng thượng vị như đau bụng, ợ chua, đầy hơi,…

3. Triệu chứng

– Ở thời điểm đầu, các triệu chứng của bệnh đau dạ dày thường chỉ thoáng qua như:

+ Đầy bụng, ợ hơi, ợ chua, chậm tiêu hóa…

+ Cảm giác chán ăn, mệt mỏi vì hệ tiêu hóa làm việc không tốt.

– Lâu dần, nếu không cải thiện chế độ ăn uống cũng như giảm căng thẳng thì các cơn đau nhói, co thắt vùng thượng vị sẽ xuất hiện.

– Bệnh dạ dày do stress cũng có thể gây ra tiêu chảy hoặc táo bón.

4. Cách phòng ngừa đau dạ dày do căng thẳng

Để điều trị bệnh đau dạ dày do căng thẳng hiệu quả thì cần có những hướng điều chỉnh phù hợp, cân đối lại công việc, cuộc sống của mình được một cách hợp lý. Nếu mọi căng thẳng, mệt mỏi và stress được hạn chế một cách triệt để kết hợp cùng một lối sống khoa học, lành mạnh thì việc điều trị bệnh sẽ rất dễ và khả quan.

– Tập thể dục: Việc tập thể dục, hoạt động thể chất mỗi ngày sẽ làm giảm căng thẳng và kích thích việc phóng thích các hóa chất trong não được gọi là endorphins để làm giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng của bạn.

– Liệu pháp thư giãn: tập yoga, ngồi thiền, thư giãn cơ bắp và sử dụng âm nhạc.

– Ăn uống lành mạnh, đủ chất, có thể ăn các bữa ăn nhỏ hơn, thường xuyên hơn, thay đổi các thói quen ăn uống có hại cho dạ dày như: để bụng quá đói, ăn quá no, ăn quá khuya, vừa ăn vừa làm việc vừa xem ti vi, điện thoại. Nếu buổi đêm bị đói thì chỉ nên ăn các món ăn nhẹ có nhiều protein và chất xơ, trong đó cháo và 1 ly sữa nóng là lựa chọn tốt.

– Hạn chế các thực phẩm có tính kích thích cao đối với dạ dày như các loại thực phẩm béo và cay, đồ uống có cồn, caffeine, chứa chất kích thích, các thực phẩm có tính lên men, tính axit,…

– Học cách suy nghĩ tích cực: Hãy nhìn sự vật, sự việc theo hướng tích cực. Nếu bạn làm như vậy thường xuyên, bạn sẽ không cảm thấy căng thẳng nữa.

Trong trường hợp người bệnh đã thực hiện các phương pháp này nhưng tình trạng đau dạ dày không thuyên giảm và có dấu hiệu nghiêm trọng hơn thì tốt nhất nên đến cơ sở y tế uy tín để thăm khám và điều trị kịp thời.

Tóm lại, căng thẳng là một trong những nguyên nhân phổ biến hiện nay dẫn đến đau dạ dày. Do đó, sống tích cực, tránh tình trạng căng thẳng, stress có thể giúp chúng ta phòng ngừa tình trạng đau dạ dày.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Oshima T. (2024). Functional Dyspepsia: Current Understanding and Future Perspective. Digestion, 105(1), 26–33.