Cảm giác buồn nôn khi mang thai như thế nào

Cảm giác buồn nôn khi mang thai là một hiện tượng rất bình thường nhưng lại khiến nhiều mẹ bầu khổ sở và mệt mỏi đến kiệt sức. Đó không chỉ là chuyện “khó ăn, khó ngủ”, mà là hành trình đầy thử thách bắt đầu từ những thay đổi nhỏ nhất trong cơ thể. Buồn nôn là triệu chứng phổ biến trong giai đoạn đầu của thai kỳ, ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ mang thai.

Buồn nôn khi mang thai là gì ?

Buồn nôn khi mang thai thường xuất hiện từ tuần thứ 4 – 6 của thai kỳ, và có thể kéo dài đến hết tháng thứ 3, đạt đỉnh ở tuần thứ 9-12, và thuyên giảm sau tuần 14-16. Tuy nhiên, có khoảng 10-15% mẹ bầu tiếp tục cảm thấy buồn nôn suốt thai kỳ. Đó là cảm giác dạ dày cồn cào, khó chịu, đôi khi kèm theo nôn ói, khiến mẹ bầu luôn cảm thấy mệt mỏi và chán ăn.

Khoảng 70-80% phụ nữ mang thai trải qua cảm giác buồn nôn ở mức độ nào đó trong 3 tháng đầu thai kỳ. Trong đó, 50% bị nôn ói rõ rệt, và khoảng 1-1.5% gặp tình trạng nghén nặng cần can thiệp y tế.

Cảm giác buồn nôn khi mang thai

Mỗi mẹ bầu sẽ trải nghiệm ốm nghén khác nhau, dưới đây là các triệu chứng xuất hiện thì mang thai

• Buồn nôn âm ỉ suốt cả ngày, không nôn ra được nhưng luôn thấy “muốn ói”.

• Nôn mửa sau khi ăn, hoặc thậm chí không ăn gì vẫn nôn.

• Ngửi mùi gì cũng buồn nôn: mùi cơm mới nấu, nước rửa chén, xăng xe, mùi tỏi…

• Miệng đắng, bụng đầy hơi, cổ họng nóng rát, khó chịu.

• Cơ thể mệt mỏi, kiệt sức, tinh thần dễ cáu gắt hoặc buồn bã vì cảm giác không thể kiểm soát.

Triệu chứng thường gặp:

• Buồn nôn âm ỉ, đôi khi không nôn ra được

• Mất cảm giác thèm ăn, thậm chí sợ thức ăn

• Nôn mửa, đặc biệt sau khi ăn hoặc buổi sáng

• Nhạy cảm với mùi (nước rửa bát, xăng, thức ăn chiên…)

• Cảm giác đắng miệng, đầy hơi, chóng mặt

Vì sao bị buồn nôn khi mang thai

Hiện chưa có nguyên nhân tuyệt đối, nhưng các nhà khoa học tin rằng sự thay đổi mạnh mẽ của hormone trong thai kỳ là lý do chính gây buồn nôn:

Tăng hormone hCG: loại hormone do nhau thai sản xuất, đạt đỉnh ở tuần 9–12. Khi mang thai, cơ thể người phụ nữ sẽ sản xuất một lượng lớn hormone progesterone làm giãn các cơ của hệ tiêu hóa, làm cho thức ăn bên trong dạ dày bị đẩy lên thực quản và dẫn tới cảm giác buồn nôn. Ngoài ra, hormone progesterone còn làm chậm khả năng tiêu hóa gây ra triệu chứng khó tiêu. Sau khoảng 48-72 giờ đồng hồ, lượng hormone có thể tăng lên gấp đôi và tiếp tục tăng trong suốt thai kỳ.

Yếu tố tâm lý: Ngoài ra, yếu tố tâm lý (lo âu, căng thẳng) được cho rằng cũng có thể làm tình trạng buồn nôn trở nên nghiêm trọng hơn.

Khi nào buồn nôn trở thành nguy hiểm

Hầu hết các trường hợp buồn nôn sẽ giảm dần sau 3 tháng đầu, nhưng nếu gặp các dấu hiệu dưới đây, hãy đi khám ngay vì có thể bị nghén nặng

• Buồn nôn, nôn quá nhiều (hơn 3 lần/ngày), không ăn uống được gì dẫn đến sụt cân

• Sụt cân nghiêm trọng: Sụt cân từ 2kg trở lên

• Mất nước : khô môi, tiểu ít, nước tiểu sẫm màu

• Cảm thấy kiệt sức, trầm cảm hoặc không thể thực hiện sinh hoạt thường ngày

Khi thấy các dấu hiệu trở nên nghiêm trọng hơn thì hãy đến các cơ sở y tế để được thăm khám và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Làm sao để giảm buồn nôn khi mang thai

Để giảm được các tình trạng buồn nôn khi mang thai thì các thai phụ nên áp dụng như:

– Chế độ ăn uống:

• Ăn ít nhưng nhiều bữa trong ngày (5–6 bữa nhỏ)

• Tránh để bụng đói, có thể ăn bánh quy, chuối, bánh mì khô giữa các bữa

• Tránh thức ăn dầu mỡ, nên chọn thực phẩm dễ tiêu (cháo, súp, cơm nát)

• Uống nhiều nước, có thể dùng nước ấm pha gừng hoặc chanh

– Thay đổi thói quen sinh hoạt:

• Ngủ đủ giấc: (7–8 tiếng/đêm), nghỉ trưa 15–30 phút

• Không nằm ngay sau khi ăn, nằm sau ăn dễ trào ngược, buồn nôn nặng hơn.

• Mặc quần áo rộng, thoáng

• Có thể ăn một ít bánh kẹo ngọt vào buổi sáng

• Tập hít thở sâu, thiền hoặc yoga cho bà bầu (nếu không nghén nặng)

• Giữ tâm lý tích cực, tránh căng thẳng

• Nằm nghiêng trái, gối cao đầu sau ăn 30 phút

Trong hầu hết các trường hợp, buồn nôn sẽ giảm dần sau tuần thứ 12-14. Tuy nhiên, nếu nôn quá nhiều, không ăn uống được, hoặc có dấu hiệu mất nước – mẹ bầu cần đi khám sớm để được hỗ trợ y tế kịp thời.

Tài liệu tham khảo

1. Campbell, K., Rowe, H., Azzam, H., & Lane, C. A. (2016). The Management of Nausea and Vomiting of Pregnancy. Journal of obstetrics and gynaecology Canada : JOGC = Journal d’obstetrique et gynecologie du Canada : JOGC, 38(12), 1127–1137. https://doi.org/10.1016/j.jogc.2016.08.009
2. McParlin, C., O’Donnell, A., Robson, S. C., Beyer, F., Moloney, E., Bryant, A., Bradley, J., Muirhead, C. R., Nelson-Piercy, C., Newbury-Birch, D., Norman, J., Shaw, C., Simpson, E., Swallow, B., Yates, L., & Vale, L. (2016). Treatments for Hyperemesis Gravidarum and Nausea and Vomiting in Pregnancy: A Systematic Review. JAMA, 316(13), 1392–1401. https://doi.org/10.1001/jama.2016.14337